Art-Канферэнцыя 2021

Вось і скончылася Першаяарт-канферэнцыя «Дзеці вайны».

Нягледзячы на невялікую колькасць удзельнікаў атрымалася поўнае апусканне ў тэму.

Прагучалі добрыя гісторыі пра лёсы дзяцей вайсковага часу.
Дакладчыкі добра падрыхтаваліся і расказалі пра рэальных дзяцей з рознымі лёсамі.

Мастакі прапусцілі праз сябе пачутае ў дакладах і перадалі ў фарбах эмацыйную частку гісторый.

Даклады

Прадзед, якога я ведаю

Уладзімір Фларовіч Барташ

Калі прыйшла вайна, яму было 16 гадоў, ён разам з бацькамі жыў у вёсцы Мазалі Пружанскага раёна і дапамагаў бацькам на калгасных палях.

У 1942 годзе ён падключыўся да партызанскага атрада С.М. Кірава і стаў там сувязным.
За 2 гады працы падпольшчыкі правялі праз вёску і шашу Ружаны - Вінніца сотні партызанскіх груп.
Удзельнічалі ў распаўсюджванні ўлётак і іншых выданняў Брэсцкага антыфашысцкага камітэта.

У верасні 1944 Уладзіміра Бартоша прызвалі ў рады Чырвонай Арміі на 1 Украінскі фронт.
Свой нялёгкі баявы шлях ён прайшоў ад Ружан да Берліна, быў камандзірам гарматы, з'яўляўся ўдзельнікам вызвалення Прагі.
За баявыя дзеянні быў узнагароджаны ордэнамі Чырвонай Зоркі і Айчыннай вайны II ступені, медалямі «За адвагу», «За вызваленне Прагі», «За ўзяцце Берліна», «За Перамогу над Германіяй».

Відэа на рускай мове.

Адкрыць гісторыю ў новым акне (арыгінал на рускай мове)

Відэа-гісторыю падрыхтаваў - Агеевец Дзмітрый
Кіраўнік - Агеевец Аляксандр Міхайлавіч
ДУА "Сярэдняя школа № 13 г. Брэста імя У.І. Хавана"

Вывезены ў Германію

Уласюк Аляксандр Міхайлавіч

Ураджэнец вёскі Вялікае Селішча Камянецкага раёна.
Нарадзіўся Аляксандр Міхайлавіч 6 чэрвеня 1939 г.

У першыя гады Вялікай айчыннай вайны пазбег расстрэлу ўсёй вёскі і быў вывезены ў Германію разам з маці патрапіў у сям'ю на прымусовыя працы.

Аляксандр Міхайлавіч добра памятае стаўленне нямецкай сям'і, у якой яны з маці жылі і працавалі.
Гаспадары да іх ставіліся добра, такіх палонных працоўных было шмат (уся вёска складалася з падзеленых напалам хат), былі палонныя і з Францыі.
Усе размаўлялі, хадзілі ў царкву, палонныя дзеці гулялі з нямецкімі дзецьмі.

Пасля вызвалення Аляксандр Міхайлавіч з маці вярнуўся дадому.

Вярнуўся і яго бацька з канцлагера.

Адкрыць гісторыю ў новым акне (арыгінал на рускай мове)
Адкрыць прэзентацыю (арыгінал на рускай мове)

Даклад падрыхтавала - Гупала Таццяна
Кіраўнік - Юраса Вікторыя Уладзіміраўна
ДУА "Сярэдняя школа № 13 г. Брэста імя У.І. Хавана"

Застаўшыся сіратой

Свярдлоў Мацвей Зундалеевіч

Мацвей Зундэлеевіч нарадзіўся ў 1926 годзе ў Шаркаўшчынскім раёне на Віцебшчыне.
Калі Мацвею было 14 гадоў - грымнула вайна. Усе сваякі юнака, у тым ліку бацькі, два браты і сястра, былі расстраляныя немцамі.
У 15 гадоў Мацей Зундэлеевіч паступіў у вучылішча, пасля заканчэння якога, адразу быў адпраўлены на фронт.
За час вайны атрымаў некалькі раненняў, адно з якіх было цяжкім.
Працаваў слесарам па рамонце танкаў, у кастрычніку 1944 года быў пераведзены ў Казанскае танкатэхнічнае вучылішча.
Там і сустрэў Дзень Перамогі, калі чакаў адпраўкі на фронт.

Адкрыць гісторыю ў новым акне (арыгінал на рускай мове)
Адкрыць прэзентацыю (арыгінал на рускай мове)

Даклад падрыхтавала - Кавальская Дар'я
Кіраўнік - Пераверзева Людміла Міхайлаўна
ДУА "Сярэдняя школа № 14 імя Я.М.Фаміна г.Брэста"

Дзяцінства, абпаленае вайной

Анатоль Паўлавіч Гарай

Нарадзіўся ў 1936 годзе ў Гомельскай вобласці.
Яго сям'я пераехала ў Брэст у лютым 1940 года, калі бацьку перавялі па службе.

Вайну Анатоль Паўлавіч сустрэў у Брэсце з гулам самалётаў і бамбёжкай.
У першыя гадзіны яго бацька сышоў з дому і больш не вярнуўся.

З прыходам нямецкіх войскаў па вуліцы, дзе жыў Анатоль Паўлавіч прайшла мяжа Берасьцейскага гета.
Хлопчык ніяк не мог зразумець, чаму яго сябар Лейба апынуўся за плотам і яны не маглі гуляць як раней.

Перад вызваленнем сям'я Анатоля Паўлавіча з'ехала з Брэста ў навакольную вёску, дзе і сустрэла вызваленне.

Адкрыць гісторыю ў новым акне

Даклад падрыхтавала - Хузяхметава Дар'я
Кіраўнік - Нічыпарук Анастасія Эдуардаўна
ДУА "Сярэдняя школа №3 г. Брэста"

Два маленькія байцы

Валодзя Дубінін

Гэты адважны партызанскі разведчык, піянер-герой нарадзіўся 29 жніўня 1927г. у г. Керч Крымскай вобласці.

Калі пачалася вайна Валодзя Дубінін пайшоў у партызанскі атрад, які ваяваў у каменяломнях.
Маленькі і вёрткі Валодзя пралазіў у вузкія шчыліны катакомбаў і так аказваў неацэнную дапамогу ўсяму атраду.

У студзені 1942 гады Валодзя Дубінін падахвоціўся суправаджаць камандзіра партызанскага атрада як правадыр.
Перасоўвацца прыйшлося па мінным полі і Валодзя Дубінін разам з іншымі байцамі загінуў.
Яму было ўсяго толькі 14 год.

Пасмяротна за свой подзвіг Дубінін узнагароджаны ордэнам «Чырвонага Сцяга».

Валянціна Таран

Яна нарадзілася ў 1934 г., у г. Керч Крымскай вобласці.

У сем гадоў Валя стала санітаркай вайсковага шпіталя.
Даглядала параненых, вадзіла за руку тых, хто пачынаў хадзіць.

За гады вайны Валя прайшла з вайсковымі абозамі праз усю Украіну, а пад Берлінам выратавала шпіталь ад падрыву дыверсантамі.

Пасля вайны Валянціна Таран вярнулася з маці ў Керч.

Адкрыць гісторыю ў новым акне (арыгінал на рускай мове)

Даклад падрыхтавала - Ступакевіч Аксана
Кіраўнік - Максімавіч Ларыса Іванаўна
ДУА "Сярэдняя школа №32 г. Брэста"

Літаратурны дзень

Літаратурная панарама

Другі дзень Арт-Канферэнцыі прайшоў пад знакам літаратурнай панарамы ўдзельнікі якой знаёміліся з літаратурнымі крыніцамі, якія расказваюць аб цяжкім ваенным дзяцінстве.

Акунуцца ў ваенную тэму добра дапамагала гутарка з Паўлам Гушынцам, які збірае гісторыі і ўспаміны ў "апошніх сведкаў" Вялікай Айчыннай і выдае іх у кнігах "Вайна дзяўчынкі Сашы" і "Вайна за нашымі вокнамі".

У гэтых кнігах няма герояў, увянчаных славай і медалямі пераможцаў. У іх ёсць лёсы дзяцей, перад якімі стаяла важная і няпростая задача выжыць. Выжыць у лагеры. Выжыць у палоне. Выжыць у акупацыі.

Удзельнікі літаратурнай панарамы змаглі пазнаёміцца з амаль пяццюдзесяццю выданнямі твораў, якія расказваюць аб цяжкім ваенным дзяцінстве.

Відэа на рускай мове